Current Research Projects
On this page you will find information on the research that is being conducted at each of the participating universities.
Utrecht University
Anonymous Knowledge
This project studies the reception, dissemination and status of anonymous texts from late Antiquity to the high Middle Ages, roughly between 300-1200. While focus lies on the Latin West, the texts and their reception history are being studied from a global perspective. Anonymous texts from a variety of disciplines, including astrology, prognostics, medicine, liturgy and theology abound in medieval manuscripts, yet they have largely remained uncharted territory in scholarship. How would our understanding of the history of knowledge change if we incorporate these little-known texts in our research?
Carine van Rhijn’s subproject ‘Prognostic thinking (750-1000): texts, manuscripts, global connections’ charts prognostic texts in continental manuscripts, exploring the implications for our understanding of early and high medieval culture.
Project team: Dr Carine van Rhijn (UU) and Prof. Irene van Renswoude (Huygens ING)
Funding: NWO Aspasia and stichting Art, Books and Collections
Lettercraft and Epistolary Performance in Early Medieval Europe, 476–751 CE
How did medieval societies use the letter and who were among its users? This project approaches the medieval letter as a performative medium that was read out aloud, translated and circulated in public. It explores how the letter was thus able to establish lines of communication between diverse social groups and across political boundaries and language-barriers, making it an essential tool for conflict-resolution and consensus-building in a world with rudimentary infrastructure and limited public order.
Project team: Dr. Robert Flierman
Funding: NWO Vidi
Overlapping Identities? Abbots and Abbesses within and without the Cloister, c. 700-c. 1200
This project seeks to problematize the identities of abbots and abbesses in the Early Medieval West (c. 700 – c. 1200). Across this period, abbots, and, to a lesser extent, abbesses wore many hats. Both abbots and abbesses could hold lay abbacies, temporarily represent familial interests at elite-dominated ‘canonical’ houses, and/or serve as heads of multiple houses; abbots could further serve concurrently as bishops and/or missi, and bishops could supervise ‘canonical’ communities attached to their bishoprics without formally assuming an abbatial title. Given these complexities, to what extent can we discern if the specific identification as a monastic leader was salient to those designated as such in their wider social worlds? And, given the divergent opportunities available to men and women, can we discern a gendered breakdown to these modes of identification? Is it possible to isolate specifically ‘abbatial’ perspectives on political and social issues, and if not, how should we approach the offices of abbots and abbesses in order to more precisely reflect their complex social identities?
These questions will be explored through a series of case studies from the Merovingian, (post-)Carolingian, Ottonian and Anglo-Saxon worlds. The contributions will range from questions of the free election of abbots to hagiographical narratives putting forward intra-clausal visions of abbatial identity, and from monastic visions of communities to the material aspects of pastoral power. The authors, including both senior scholars and early career researchers, all explore the question if, and to what extent, such issues affected the processes by which abbots and abbesses were selected, and how this impacted their social horizons and identities and those of ‘their’ communities.
Project team: Dr. Ingrid Rembold (ingrid.rembold@manchester.ac.uk) and dr. Ruger Kramer (R.D.Kramer@uu.nl)
Radboud University Nijmegen
Het Occulte Depot: Magische objecten in Nederlandse musea
Heb je als collectiebeheerder of conservator een vreemd object in je depot gevonden? Amuletten, talismans, en spreukboeken – het klinkt als de inhoud van de rugzak van Harry Potter, maar in de middeleeuwen en daarna werden in Nederland tal van dit soort objecten gemaakt door tovenaars en witte en zwarte heksen. Een aantal van deze objecten ligt nu te verstoffen in depots van Nederlandse musea, onherkenbaar voor het oog van de leek. Magiedeskundige dr. Sándor Chardonnens gaat op zoek naar deze mysterieuze objecten en helpt musea deze te duiden en in context te plaatsen.
Project team: dr. Sandor Chardonnens
‘Pagan’ Virtues: keizer Trajanus als gedragsmodel voor eigenzinnige heersers
De klassieke traditie herinnert keizer Trajanus als optimus princeps, een rechtvaardig heerser en succesvol in zowel zijn politieke als militaire campagnes. Als een vroom man streefde hij ernaar om het traditionele geloof van de Romeinen te behouden door strenge regels in te voeren voor degenen die het christendom praktiseerden. Hoewel hij leefde en stierf als een ‘heiden’, prijzen latere middeleeuwse verslagen Trajanus voor zijn onmiskenbare christelijke deugden, vooral voor zijn daad van barmhartigheid tegenover een weduwe die gerechtigheid zocht voor haar vermoorde zoon. Met de opkomst van specula principum in de twaalfde eeuw werd Trajanus’ karakter gebruikt als instrument voor politieke, kerkelijke en culturele propaganda. Dit project onderzoekt hoe keizer Trajanus werd beschouwd als een gedragsmodel voor heersers in de Middeleeuwen en vroegmoderne spiegels voor vorsten. Dit project zal de reeks veranderingen en reducties van de christelijke legende van keizer Trajanus volgen vanaf de eerste versie in ‘Het anonieme leven van Gregorius de Grote’ tot die in de Latijnse en volkstalige literatuur in de zeventiende eeuw. Door dit te doen, zal dit project de literaire bronnen vergelijken in termen van hun ideeën over heerserschap en hun lezing van Trajanus plaatsen in de context van de veranderende ideeën over heerserschap van de middeleeuwen tot de vroegmoderne tijd.
Project team: Zorana Cvijanovic (MA)
Funding: Radboud Institute for Culture & History
Omgaan met Istanbuls Watererfgoed: Duurzame oplossingen voor het vergroten van kennis en bewustzijn
Dit project onderzoekt het potentieel van het historische watererfgoed van Istanbul als aanjager van duurzame oplossingen voor hedendaagse en toekomstige uitdagingen ten aanzien van watertoevoer en -gebruik. Het richt zich daarbij vooral op het vergroten van kennis over de materiële en immateriële overblijfselen van het rijke en veelgelaagde watererfgoed van Istanbul en op het activeren van dit erfgoed om zo het publieke bewustzijn van zowel historische als hedendaagse waterproblemen in een stedelijke omgeving te vergroten.
Project team: dr. Mariëtte Verhoeven
Funding: NWO and Ministerie van Buitenlandse Zaken
Avicenna Live (ALIVE): De onmiddellijke context van Avicenna’s intellectuele vorming
ALIVE verkent een unieke reeks essentiële maar verwaarloosde bronteksten voor de directe context van Avicenna’s intellectuele ontwikkeling en biedt een nieuwe digitale benadering voor het bestuderen van diverse en moeilijke tekstcorpora.
De islamitische polymaat Avicenna (Ibn Sīnā, geb. 428/1037) is de invloedrijkste filosoof van de Arabisch-islamitische intellectuele traditie en wordt terecht beschouwd als een van de belangrijkste filosofen aller tijden.
ALIVE is de eerste systematische benadering van een unieke selectie van essentiële maar tot nu toe veel verwaarloosde bronteksten die ons in staat stellen Avicenna’s omgang met zijn tijdgenoten te traceren. Door zijn persoonlijke interacties met zowel de generatie van zijn directe leraren als de generatie van zijn directe studenten tot leven te brengen, wil ALIVE Avicenna’s innovaties opnieuw beoordelen in het licht van zijn eigen ontwikkeling en daarmee een nieuw gezichtspunt bieden voor de studie van Avicenna en voor al het toekomstige onderzoek naar de geschiedenis van de filosofie in de islamitische wereld. Tegelijkertijd zal ALIVE een belangrijke bijdrage leveren aan de Digital Humanities door een open source online platform te bieden dat de studie van diverse en moeilijke tekstcorpora zal vergemakkelijken.
Project team: Andreas Schneider
Funding: European Research Council
ManuscriptAI: Een AI-tool bouwen om de integratie, toegankelijkheid en bruikbaarheid van heterogene cultureel-erfgoedgegevens over middeleeuwse handschriften te vergemakkelijken
Gegevens over ons cultureel erfgoed hebben een enorm potentieel voor de economische groei van Europa, voor de opbouw van een inclusiever verhaal over het Europese verleden en voor de toekomstige collectieve identiteit van de Europese burgers. Het grootste obstakel om dat potentieel te benutten is het huidige gebrek aan integratie en interoperabiliteit tussen de talloze datasets die de collecties van Europese erfgoedinstellingen beschrijven. ManuscriptAI zal helpen dat obstakel uit de weg te ruimen voor de gegevens over het geschreven erfgoed van Europa uit de middeleeuwen, manuscripten. Premoderne handgeschreven boeken zijn een cruciale categorie van ons erfgoed, maar ze zijn momenteel ondervertegenwoordigd in grote onderzoeksinfrastructuren en hun catalogusgegevens zitten opgesloten in digitale silo’s. ManuscriptAI zal machine learning-algoritmes gebruiken om een model te maken dat de autonome integratie van diverse gegevensbronnen die middeleeuwse manuscripten beschrijven mogelijk maakt, onder een vooraf gedefinieerde set van vocabulairetermen die door machines te begrijpen zijn. Het model zal toegankelijk worden door middel van een human engagement interface en getest worden tijdens een pilot in een praktijkomgeving.
Project team: dr. Shari Boodts, dr. Gleb Schmidt, Eefje Roodenburg-Rennspies (MA), prof. Johan Oosterman, dr. Henk van den Heuvel, et al.
Funding: European Research Council
SOLEMNE: Het sociale leven van vroegmiddeleeuwse normatieve teksten
Historici die de vroege en hoge middeleeuwen bestuderen, zijn zich terdege bewust van de problematische aard van hun bronnen. Net als de bronnen van veel andere perioden en regio’s, zijn veel van de bewaard gebleven westerse teksten geschreven door (of in opdracht van) leden van de elite of de geestelijkheid. Daardoor hebben ze de neiging ons een voorstelling te geven die ons een beperkt en vertekend beeld geeft van de ideeën en denkbeelden van gewone mensen. Het project SOLEMNE wil aan de hand van canonieke rechtsverzamelingen (d.w.z. verzamelingen van kerkelijke of religieuze normatieve teksten) niettemin onderzoeken hoe ideeën over sociale normen zich over middeleeuws West-Europa (ca. 500-1200 CE) verspreidden. Voor dit onderzoek benadert SOLEMNE canonieke verzamelingen als samenstellingen van ideeën.
Project team: dr. Sven Meeder
Funding: European Research Council
Het middeleeuwse rituele landschap: Archeologie, materiële cultuur en levende religie
Het project zal de geschiedenis blootleggen van rituele praktijken uitgevoerd door gewone mensen als onderdeel van hun dagelijks leven in middeleeuws Engeland (ca. 1000-1600). Methodologische innovatie, waarbij archeologische, historische en digital humanities analyses worden gecombineerd, zal originele perspectieven op middeleeuwse geleefde religie blootleggen.
Het project zal Engelse archeologische vondsten in een vergelijkende context plaatsen met archeologische vondsten in Nederland en Denemarken. Hiervoor zal gebruik worden gemaakt van openbare documentatieprojecten van archeologische vondsten zoals Kunera (Radboud Universiteit) en Portable Antiquities Netherlands. Dit zal een transnationale analyse van Europese publieke vondsten mogelijk maken, met relevantie voor en gebruik van archeologische citizen science in heel Europa. Voor het eerst wordt de middeleeuwse levende religie geëvalueerd in termen van regionale verschillen en in periodes van grote veranderingen, waaronder de Zwarte Dood en de Reformatie, om een baanbrekende studie te bieden voor de analyse van de Europese materiële cultuur.
Project team: dr. Hanneke van Asperen and drs. Willy Piron
Leiden University
The Representation of Imperial Rule and the Classical World in Early Medieval England
This PhD-project explores the reception of imperial ideas and classical traditions in early medieval England, particularly in relation to the concept of translatio imperii (the transference of empire). While traditional Germanophone scholarship has largely dismissed Anglo-Saxon imperial ambitions, recent studies suggest that from the 10th century onward, Anglo-Saxon rulers engaged with imperial rhetoric, as seen in texts like the Old English translation of Orosius’s Historiarum adversum paganos. The study investigates how Anglo-Saxon kings used imperial concepts to shape their identity and historical position, why they adopted certain imperial elements (such as titles like imperator and basileus) while disregarding others, and how these ideas evolved under Anglo-Danish rule in the 11th century. It also examines the broader influences of Classical, Biblical, Germanic, and Celtic traditions in shaping Anglo-Saxon imperial thought. Using historiographical and literary texts, maps, and codicological sources, the project aims to provide a comprehensive and diachronic analysis of imperial rhetoric in early medieval England. It is affiliated with Leiden University’s LUCAS institute and the National Research School in Classical Studies.
Project team: Song Tan (MA)
Funding: Chinese Scholarship Council Leiden University Scholarship
EMERGENCE: Early Medieval English in Nineteenth-Century Europe
In the 19th century, Old English poems were claimed as cultural heritage by various non-Anglophone nations, including Scandinavians, Germans and Dutch. These competing nationalistic, cultural appropriations happened against the backdrop of a growing interest in early medieval English language and literature across the European continent. Exploring this transnational reception of Old English offers a new perspective on the 19th-century foundations of Old English Studies.
Project team: dr. Thijs Porck, dr. Rachel Fletcher, dr. Sander Stolk,
Lucas Gahrmann (MA) Suzanne Klare (MA)
Funding: European Research Council
EMERGENCE is split into three sub-projects:
Navigating Networks through Scholarly Correspondence: Epistolary Exchange of Knowledge on Early Medieval English
In an age before GoogleDocs and LinkedIn, 19th-century scholars relied on letter-writing for collaboration, peer-feedback and the building and sustaining of academic networks. Letters were a quick, efficient way to share insights, data and discoveries. Scholarly correspondence thus allows a vital behind-the-scenes look at how scholars exchanged views, asked each other for opinions and even solved conflicts. Given that opportunities for long-distance travel were often limited by practical concerns, letters played an especially important role in shaping scholarly reputations and disseminating innovative ideas and methods on an international level.
Researcher: dr. Rachel Fletcher
Funding: European Research Council
PhD-project Claiming Beowulf as a European Epic: Non-Anglophone Appropriations of an Old English Poem
PhD-student: Suzanne Klare (MA)
Funding: European Research Council
PhD-project Cædmon, Cynewulf and the Continent: The Search for Anglo-Saxon Christianity in 19th-century Europe
Since the 16th century, religious concerns have motivated the study of Old English and its speakers. In the 19th century, scholars turned to the study of Old English literature in particular to find traces of pre-Christian, ‘Germanic’ religion, as discussed in Eric G. Stanley’s seminal work The Search for Anglo-Saxon Paganism (1975). However, the 19th century also saw an increasing interest in intrinsically Christian literature, notably the poems attributed to Cædmon and Cynewulf. These engagements with Old English religious texts happened during “a revolutionary age” for Christianity in 19th-century Europe and the role of religion, therefore, deserves further scrutiny. What motivated European scholars to engage with Old English religious texts? How did religious concerns, alongside politics, literary interests, and other motivational factors, shape their engagements with these Old English texts and vice versa?
Researcher: Lucas Gahrmann (MA)
Funding: European Research Council
Guide Dogs in Medieval Artistic and Textual Sources
It is often claimed—in both scholarly and popular sources—that guide dogs for the blind are a modern innovation. But as this project demonstrates clearly, guide dogs also existed during the medieval period.
This project aims to transform a crucial but often overlooked area of disability studies by collecting and analysing a corpus of medieval artistic and textual representations of guide dogs from Northwestern Europe. This project considers these representations as creations of literary and creative artifice while also considering their implications for social, cutural, and disability history.
As this project has revealed, guide dogs were a familiar and greatly valued presence in many areas of Northwestern Europe. While it is sometimes claimed that guide dogs did not receive extensive training before the nineteenth century, this project shows that they likely received significant training even during the medieval period, and that these dogs were often depicted as helpful and competent.
Through explorations such as these, this project seeks to elucidate the history of guide dogs and attitudes toward them, while also enriching our understanding of the origins of modern-day attitudes toward guide dogs and blindness.
Project team: dr. Krista Milne
Funding: Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Pages of Prayer: The Ecosystem of Vernacular Prayer Books in the Late Medieval Low Countries, c. 1380-1550 [PRAYER]
Pages of Prayer investigates the full ecosystem of Middle Dutch prayer books to understand their role in religion, culture, and society in the late medieval Low Countries. These vernacular prayer books, especially Geert Grote’s Book of Hours, were the most widely read texts of the period, offering key insights into religiosity, literacy, and book production between 1380 and 1550. Nowhere outside the Netherlands do so many manuscript and printed editions of such books survive, making them a unique window into the era’s religious and textual culture.
The project introduces network philology, a new approach that examines all aspects of these books—texts, images, producers, owners, and devotional practices—in their interconnections. By combining network analysis with qualitative methods, the research team will map relationships within this corpus through a custom data model. Work-packages will focus on manuscript production and reception, the poetics of prayer, visual culture, and the impact of religious reform and print. This interdisciplinary study aims to provide an integrated understanding of the evolving role of prayer books at the threshold of the medieval and early modern era.
Project team: Dr. Anna Dlabacova, Dr. Peter A.F. Verhaar, Dr. Lieke A. Smits
Funding: European Research Council
University of Amsterdam
Staging Nobility in Urban Space. The Nassau Dynasty and the Towns of the Low Countries (c. 1400 – c. 1570)
In 1403, the Nassau dynasty acquired the town of Breda and other lordships in the Low Countries. The rise of this high-ranking noble family had important consequences for this highly urbanized area. This NWO funded project demonstrates how the Nassaus used urban space to legitimate their privileged position and to represent their noble lineage and lifestyle. Moreover, it uncovers how, in their turn, the towns took advantage of the dynasty’s princely, noble and religious networks in the fifteenth and sixteenth century.
Project team: dr. Mario Dammen and Julia van Leeuwen (MA)
Funding: European Research Council
University of Groningen
Sovereignty, Sanctity, Violence and Conversion in the Outremer: the crusades of Louis IX in Arabic and ‘Islamicate’ political thought
This project innovatively brings the Eastern Mediterranean’s contact with Latin Christianity during the crusades into the history of premodern Islamic political thought. By examining an Arabic corpus of understudied treatises by Muslim, Jewish, and Christian authors, and the material culture produced around Louis IX’s Crusade and his stay in the East, this research uncovers how the ideological enterprise of the king of France moulded novel Islamicate conceptions of sovereignty, legitimacy, the Latin West, and the papacy. This project uncovers further fundamental transformations ensuing from this contact in Islamic views on sanctity, the justification and rules of war, and religious conversion.
Project team: dr. Mohamed el-Merheb
Funding: Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (Veni Grant)